Jak Rozpoznać i Leczyć Hemoroidy Zewnętrzne?
Choć często unika się ich jako tematu rozmów, hemoroidy zewnętrzne są rzeczywistością milionów ludzi na całym świecie. Mogą pojawić się niespodziewanie i powodować znaczny dyskomfort, zarówno fizyczny, jak i emocjonalny.
Problem nie dotyczy tylko bólu, ale także zażenowania, wstydu, a czasem nawet strachu, który odczuwamy, gdy nie wiemy dokładnie, co się z nami dzieje.
Wiele osób nie szuka pomocy na czas, a problem często jest bagatelizowany do momentu, aż objawy staną się nie do zniesienia.
W tym artykule przyjrzymy się wszystkiemu, co musisz wiedzieć na temat hemoroidów zewnętrznych – czym są, dlaczego powstają, jak się z nimi uporać i ile czasu zajmuje ich wyleczenie.
Spis Zawartości
1. Czym są Hemoroidy Zewnętrzne?
W przeciwieństwie do Hemoroidów Wewnętrznych, które znajdują się głębiej w odbycie i często nie są wyczuwalne, hemoroidy zewnętrzne rozwijają się w obszarze tuż pod skórą wokół odbytu. Dzięki temu są nie tylko widoczne, ale także wyczuwalne przy dotyku lub poruszaniu.
Powstają, gdy małe żyły w okolicy odbytu rozszerzają się i wypełniają krwią, często w wyniku zwiększonego ciśnienia. Skóra w tym obszarze jest bogata w zakończenia nerwowe, dlatego hemoroidy zewnętrzne mogą powodować tak duży dyskomfort nawet przy najmniejszym podrażnieniu.
Zewnętrzne hemoroidy mogą znacznie różnić się rozmiarem – czasami są bardzo małe i prawie niezauważalne, a innym razem są duże i bardzo opuchnięte. W niektórych przypadkach może w nich utworzyć się skrzep (zakrzep), co prowadzi do stanu znanego jako zakrzepowy zewnętrzny hemoroid.
Ważne jest podkreślenie, że hemoroidy zewnętrzne nie zawsze są wynikiem choroby. Mogą pojawić się nawet u zdrowych osób po wysiłku fizycznym, nagłym wzroście ciśnienia w jamie brzusznej lub długotrwałym staniu w jednej pozycji.
Często pojawiają się zupełnie niespodziewanie i bez wcześniejszej historii problemów z hemoroidami.
2. Jakie są przyczyny powstawania Hemoroidów Zewnętrznych?
Przyczyny hemoroidów zewnętrznych są liczne i często kumulują się z czasem. Zazwyczaj nie ma pojedynczej przyczyny, ale kombinacja czynników, które stopniowo osłabiają ścianę żylną w okolicy odbytu.
Oto niektóre przyczyny, które sprzyjają pojawianiu się hemoroidów zewnętrznych:
1. Predyspozycje genetyczne
Jeśli Twoi rodzice lub inni członkowie rodziny cierpieli na hemoroidy, prawdopodobieństwo, że rozwiną się u Ciebie hemoroidy, jest znacznie wyższe. Wynika to z wrodzonej słabości ścian naczyń krwionośnych lub mniejszej elastyczności tkanki żylnej.
2. Niska aktywność fizyczna
Siedzący tryb życia i brak ruchu spowalniają krążenie krwi, szczególnie w dolnej części ciała. Zwiększa to ciśnienie w żyłach i stwarza warunki do ich rozszerzania, co przyczynia się do powstawania hemoroidów zewnętrznych.
Do zawodów ryzykownych zalicza się te, które wymagają długotrwałego stania lub siedzenia – np. kierowcy, pracownicy biurowi i kasjerzy.
3. Zmiany hormonalne i ciąża
W czasie ciąży kobiety są bardziej podatne na rozwój hemoroidów. Progesteron rozluźnia ściany naczyń krwionośnych, a rosnąca macica wywiera dodatkowy nacisk na sieć żylną w miednicy.
Zmiany hormonalne w czasie ciąży mogą osłabić ściany żył, czyniąc je bardziej podatnymi na rozszerzanie. Podczas porodu ciśnienie i napięcie spowodowane parciem mogą również powodować lub pogarszać hemoroidy.
4. Nieprawidłowa dieta
Dieta uboga w błonnik i bogata w przetworzoną żywność, prowadzi do twardych stolców i trudności z wypróżnianiem. Błonnik pomaga zmiękczyć stolec i ułatwia jego przechodzenie przez jelita.
Nadmierne spożywanie pikantnych potraw, alkoholu i kofeiny może podrażniać wyściółkę odbytu i pogarszać stan zdrowia.
5. Stres i napięcie
Przewlekły stres może prowadzić do zaburzeń trawiennych, w tym powolnego trawienia i zaparć. Kiedy jesteś zestresowany, twoje ciało uwalnia hormony, które mogą prowadzić do problemów żołądkowo-jelitowych.
6. Częste stosowanie środków przeczyszczających
Paradoksalnie, nadmierne i niekontrolowane stosowanie środków przeczyszczających może prowadzić do uzależnienia jelitowego i pogorszenia naturalnego mechanizmu defekacji.
To z kolei zwiększa obciążenie odbytu i sprzyja rozwojowi zewnętrznych hemoroidów.
7. Nieprawidłowa postawa podczas wypróżniania
Współczesna toaleta wymaga defekacji w pozycji siedzącej, co nie jest najbardziej naturalne dla ludzkiej anatomii. Prowadzi to do zakrzywienia odbytu, co utrudnia wydalanie stolca.
Zwiększa to wysiłek potrzebny do wypróżnienia, a w konsekwencji zwiększa ciśnienie na żyły wokół odbytu. W krajach, w których stosuje się pozycję kucaną, hemoroidy występują znacznie rzadziej.
8. Uporczywy kaszel lub kichanie
Przewlekły kaszel, zwłaszcza u palaczy i osób z chorobami płuc, powoduje powtarzające się i długotrwałe wzrosty ciśnienia wewnątrzbrzusznego.
Wywiera to bezpośredni nacisk na układ żylny w odbycie i może prowadzić do rozszerzenia i uszkodzenia ścianek żylnych. Częste, silne kichanie z powodu alergii ma podobny efekt.
9. Otyłość
Nadmierna masa ciała, zwłaszcza w okolicy brzucha, wywiera stały nacisk na narządy miednicy i układ krążenia. U osób z wysokim stopniem otyłości odpływ żylny z odbytu staje się utrudniony.
Prowadzi to do zastoju krwi w żyłach i stwarza warunki do powstawania hemoroidów. Problem jest jeszcze poważniejszy, gdy otyłość łączy się z siedzącym trybem życia.
10. Nadmiernie częste lub długotrwałe korzystanie z toalety
Niektórzy ludzie mają zwyczaj spędzania długich okresów czasu w toalecie - czytając, patrząc w telefon lub po prostu relaksując się. Jednak wydłuża to nacisk na odbyt i żyły w tym obszarze.
Szczególnie szkodliwy jest nawyk „wysilania się” nawet bez potrzeby – prowadzi on bowiem do nadmiernego rozciągnięcia ścian żył i zwiększa ryzyko wystąpienia zewnętrznych hemoroidów.
11. Ciężka praca fizyczna lub podnoszenie ciężarów
Praca z obciążeniem lub uprawianie sportu zwiększa ciśnienie wewnętrzne w jamie brzusznej. Gdy zdarza się to często i bez odpowiedniej techniki, obciążenie jest przenoszone na obszar odbytu.
Jest to częsta przyczyna powstawania hemoroidów zewnętrznych u mężczyzn, którzy regularnie chodzą na siłownię, ale nie oddychają prawidłowo lub przemęczają się.
12. Odwodnienie i niskie spożycie płynów
Niedobór wody w organizmie powoduje, że stolec staje się twardy i suchy. Utrudnia to wydalanie stolca i wymaga większego wysiłku, co bezpośrednio wywiera nacisk na żyły w odbycie.
Odwodnienie wpływa również na elastyczność naczyń krwionośnych, przez co stają się one bardziej podatne na uszkodzenia.
13. Postępujący wiek
W miarę starzenia się tkanki i naczynia krwionośne w ciele stopniowo tracą swoją elastyczność. Dotyczy to zwłaszcza obszaru odbytu.
Zmniejsza się również napięcie mięśni krocza, co także zwiększa ryzyko wystąpienia hemoroidów, zwłaszcza w połączeniu z innymi czynnikami ryzyka, takimi jak zaparcia i mała aktywność fizyczna.
3. Objawy Zewnętrznych Hemoroidów
Objawy zewnętrznych hemoroidów mogą być bardzo różne – od łagodnego dyskomfortu do silnego bólu, który zaburza normalny rytm życia.
1. Ból i dyskomfort
Ból jest jednym z najbardziej charakterystycznych objawów zewnętrznych hemoroidów. Może być ostry i intensywny, szczególnie w przypadku zakrzepowych hemoroidów, gdy w żyle hemoroidalnej tworzy się skrzep krwi.
Ból może nasilać się podczas siedzenia, poruszania się lub oddawania stolca.
2. Uczucie „ciężkości” lub napięcia w okolicy odbytu
To uczucie jest często opisywane jako obce ciało lub ucisk w okolicy odbytu. Pacjenci zgłaszają uczucie, że „coś tam jest”, nawet gdy nie odczuwają bólu.
3. Lekki obrzęk lub guzek wyczuwalny przy dotknięciu
Hemoroidy zewnętrzne często odczuwane są jako małe grudki lub guzki pod skórą. Mogą różnić się rozmiarem i miękkością, w zależności od tego, czy występuje stan zapalny, czy zakrzepica.
Zazwyczaj zlokalizowane są tuż przy otworze odbytu i mogą się powiększyć podczas wysiłku lub siedzenia.
4. Wyciek śluzu lub wilgoci z odbytu
Jest to mniej powszechny objaw, ale gdy już wystąpi, powoduje uczucie ciągłego wilgotnienia lub „przeciekania”.
Śluz może podrażniać skórę w tym obszarze i powodować swędzenie lub wysypki. Niektórzy mylą go z pęknięciem odbytu lub infekcją.
5. Podrażnienie podczas mycia lub suszenia
Hemoroidy zewnętrzne mogą reagować na nawyki higieniczne, takie jak mycie lub wycieranie papierem toaletowym, uczuciem pieczenia lub ostrości. Nawet delikatny dotyk ręcznikiem może powodować ból.
6. Trudności z siedzeniem lub wykonywaniem aktywności fizycznej
Osoby z większymi hemoroidami zewnętrznymi często odczuwają silny dyskomfort podczas siedzenia, zwłaszcza na twardych powierzchniach. Mogą mieć również problemy z chodzeniem, jazdą na rowerze, a nawet staniem przez dłuższy czas.
7. Zmienione odczucia podczas wypróżniania
Nawet jeśli nie występuje ból, osoby cierpiące na hemoroidy zewnętrzne często zgłaszają uczucie niepełnego wypróżnienia lub łagodny ból po zabiegu.
8. Świąd i podrażnienie
Świąd wokół odbytu jest częstym objawem zewnętrznych hemoroidów. Stałe tarcie i wilgoć w tym obszarze mogą nasilać świąd i powodować dalsze podrażnienia i stany zapalne.
9. Krwawienie
Zjawisko to występuje najczęściej w czasie wypróżnień, gdy twardy stolec przechodzi przez odbyt i uszkadza żylaki.
Krwawienie może być lekkie, w postaci małych kropelek krwi na papierze toaletowym, lub bardziej obfite, z większą ilością krwi w muszli klozetowej.
10. Zapalenie i zaczerwienienie
Zaczerwienienie i obrzęk są wynikiem podrażnienia i zapalenia tkanek. Może im towarzyszyć uczucie pieczenia i zwiększona wrażliwość skóry.
Objawy te nie zawsze pojawiają się w tym samym czasie. Na początkowym etapie można zaobserwować tylko jeden z nich, ale w miarę postępu choroby dyskomfort narasta i wpływa na codzienne życie.
4. Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Choć w wielu przypadkach hemoroidów zewnętrznych można pozbyć się dolegliwości stosując domowe metody leczenia, zdarzają się sytuacje, w których konieczna jest konsultacja lekarska.
Oto konkretne przypadki, w których nie należy się wahać:
Uporczywe lub obfite krwawienie
Jeśli zauważysz krew w muszli klozetowej, na papierze toaletowym lub w stolcu i zdarza się to często, czas udać się do lekarza.
Chociaż krwawienie jest często spowodowane hemoroidami, może być również objawem poważniejszych schorzeń, takich jak szczeliny odbytu, polipy, a nawet rak jelita grubego. Tylko badanie i ewentualnie dodatkowe testy mogą dać ostateczną odpowiedź.
Silny, pulsujący ból
Jeśli odczuwasz ostry ból, który pojawia się nagle i nasila się podczas siadania lub poruszania się, może to być objaw zakrzepowego hemoroida zewnętrznego.
Jest to stan, w którym w hemoroidzie tworzy się skrzep (zakrzep) i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Często wymagany jest niewielki zabieg w celu usunięcia skrzepu, co zapewnia znaczną ulgę w bólu.
Szybki wzrost lub obrzęk
Jeżeli guzek hemoroidalny nagle powiększy się, stanie się twardy i bolesny, może to być objawem stanu zapalnego, infekcji lub zakrzepicy.
Samoleczenie w tym przypadku nie jest zalecane, ponieważ stan może się pogorszyć. Lekarz oceni, czy konieczne jest leczenie medyczne lub chirurgiczne.
Wyciek ropy lub nieprzyjemny zapach
Są to oznaki możliwej infekcji w okolicy odbytu. Zakażony hemoroid może prowadzić do ropnia, który wymaga drenażu i leczenia antybiotykami.
Ignorowanie infekcji w tym obszarze może prowadzić do poważnych powikłań, w tym do rozprzestrzenienia się infekcji na otaczające tkanki.
Zmiany w wypróżnieniach
Jeśli zauważysz nagłą zmianę w rytmie wypróżnień, np. naprzemienne zaparcia i biegunki, uczucie niepełnego wypróżnienia, utratę wagi lub zmęczenie, nie jest to typowe dla samych hemoroidów.
Nie należy zwlekać z badaniem, gdyż takie objawy mogą maskować poważniejszy problem zdrowotny.
Nawracające lub przewlekłe hemoroidy
Jeśli hemoroidy zewnętrzne pojawiają się często, pomimo przestrzegania zasad higieny i prowadzenia zdrowego trybu życia, jest to sygnał, że czas udać się do specjalisty.
5. Leczenie Zewnętrznych Hemoroidów
Leczenie zewnętrznych hemoroidów zależy od nasilenia objawów, czasu trwania problemu i indywidualnych cech pacjenta. Celem jest zmniejszenie stanu zapalnego, złagodzenie bólu i zapobieganie nawrotom.
Podejścia te obejmują kilka głównych grup: miejscowe, systemowe, małoinwazyjne i chirurgiczne.
1. Leczenie domowe
Łagodniejsze przypadki hemoroidów zewnętrznych można często leczyć w domu, bez konieczności przyjmowania leków lub interwencji medycznej.
Więcej informacji o różnych sposobach znajdziesz TUTAJ.
2. Leczenie miejscowe
Ten rodzaj leczenia oddziałuje bezpośrednio na obszar dotknięty chorobą i sprawdza się w łagodniejszych i umiarkowanych przypadkach.
- Kremy kortykosteroidowe - zmniejszają stan zapalny i świąd, ale przy dłuższym stosowaniu mogą powodować ścieńczenie skóry (zaleca się ich stosowanie przez krótki okres);
- Preparaty lidokainy lub benzokainy - środki przeciwbólowe, które tymczasowo zmniejszają ból i uczucie pieczenia. Stosuje się je ostrożnie, aby nie powodować podrażnień;
- Maści naturalne z Oczarem Wirginijskim, Krwawnikiem, Nagietkiem lub Aloesem - nadają się do łagodniejszych stanów zapalnych. Łagodzą skórę i wspomagają gojenie.
3. Leczenie systemowe
Obejmuje leki, które działają na cały organizm, a nie tylko na jego określony obszar.
- Środki flebotropowe (venotonics) - wzmacniają ściany żył, poprawiają krążenie krwi i zmniejszają ryzyko nawrotu. Stosuje się je w przypadku przewlekłych i nawracających hemoroidów;
- Środki przeciwbólowe - przyjmowane doustnie, gdy ból jest silny. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (takie jak ibuprofen) są odpowiednie, ale nie należy ich stosować długotrwale bez nadzoru lekarza.
4. Zabiegi małoinwazyjne
Jeśli leczenie miejscowe i ogólne okaże się nieskuteczne, lekarz może zasugerować zabiegi niechirurgiczne, wykonywane ambulatoryjnie:
- Trombektomia - niewielki zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu skrzepu krwi z zakrzepłego hemoroidu. Ulga następuje niemal natychmiast;
- Skleroterapia iniekcyjna (rzadziej stosowana w przypadku hemoroidów zewnętrznych) - wstrzykuje się roztwór, który „zamyka” naczynie krwionośne. Jest ona częściej stosowana w przypadku Hemoroidów Wewnętrznych, ale w niektórych przypadkach ma również wpływ na hemoroidy zewnętrzne;
- Koagulacja podczerwienią lub laserem - naczynia są „uszczelniane” za pomocą ciepła, co zatrzymuje dopływ krwi do hemoroidu.
5. Leczenie chirurgiczne
W przypadku przewlekłych, bolesnych lub często nawracających hemoroidów zewnętrznych, zwłaszcza jeśli są zakrzepowe, rozważa się ich usunięcie chirurgiczne.
- Hemoroidektomia - to klasyczny zabieg chirurgiczny polegający na całkowitym usunięciu hemoroidów. Wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Okres rekonwalescencji jest dłuższy, ale efekty są długotrwałe;
- Hemoroidoplastyka laserowa - nowsza, mniej inwazyjna technika. Ma krótszy okres rekonwalescencji i mniej bólu po zabiegu.
6. Mity i fakty na temat Zewnętrznych Hemoroidów
Istnieje wiele błędnych przekonań na temat hemoroidów zewnętrznych. Niektóre są wynikiem braku informacji, inne są wynikiem starych przekonań.
W tej sekcji przyjrzymy się najpopularniejszym mitom i porównamy je z faktami:
Mit: Tylko osoby starsze cierpią na hemoroidy
Fakt: Hemoroidy mogą dotknąć osoby w każdym wieku
Choć hemoroidy częściej występują u osób starszych, mogą dotknąć osoby w każdym wieku, także młodych dorosłych, a nawet dzieci.
Czynniki ryzyka takie jak zaparcia, złe nawyki żywieniowe i siedzący tryb życia mogą powodować hemoroidy niezależnie od wieku.
Mit: Zewnętrzne hemoroidy zawsze krwawią
Fakt: Nie wszystkie zewnętrzne hemoroidy krwawią
Krwawienie jest częstym objawem hemoroidów, ale nie wszystkie zewnętrzne hemoroidy krwawią. Niektóre hemoroidy powodują jedynie ból, obrzęk i dyskomfort, bez widocznego krwawienia.
Krwawienie występuje zazwyczaj w poważniejszych przypadkach lub w razie pęknięcia hemoroidów.
Mit: Hemoroidy zawsze wymagają leczenia operacyjnego
Fakt: Wiele hemoroidów można leczyć metodami zachowawczymi
Nie wszystkie hemoroidy wymagają operacji. Wiele przypadków można skutecznie wyleczyć poprzez zmianę stylu życia, zmianę diety, miejscowe leczenie i zabiegi małoinwazyjne.
Leczenie chirurgiczne jest konieczne tylko w ciężkich i skomplikowanych przypadkach.
Mit: Siedzenie na zimnych powierzchniach powoduje hemoroidy
Fakt: Nie ma dowodów na to, że zimne powierzchnie powodują hemoroidy
Do głównych przyczyn powstawania hemoroidów zalicza się zwiększone ciśnienie w okolicy odbytu, zaparcia, ciąża i czynniki dziedziczne.
Zimne powierzchnie mogą powodować chwilowy dyskomfort, ale nie prowadzą do hemoroidów.
Mit: Wszystkie bóle odbytu są spowodowane hemoroidami
Fakt: Ból odbytu może być spowodowany różnymi schorzeniami
Ból odbytu nie zawsze jest wynikiem hemoroidów. Podobne objawy mogą powodować inne schorzenia, takie jak szczeliny odbytu, ropnie, infekcje, a nawet rak odbytu.
Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w celu postawienia dokładnej diagnozy i zalecenie odpowiedniego leczenia.
Mit: Ćwiczenia nasilają objawy hemoroidów
Fakt: Umiarkowana aktywność fizyczna pomaga zapobiegać hemoroidom i leczyć je
Umiarkowana aktywność fizyczna, np. chodzenie i pływanie, może poprawić krążenie i zapobiegać zaparciom, co zmniejsza ryzyko wystąpienia hemoroidów.
Ciężki wysiłek fizyczny, zwłaszcza podnoszenie ciężarów, może pogorszyć stan zdrowia, jeśli nie jest wykonywany prawidłowo.
Mit: Same zmiany w diecie wystarczą, aby wyleczyć hemoroidy
Fakt: Zmiany w diecie są ważne, ale często potrzebne są inne metody
Zmiany w diecie, takie jak zwiększenie spożycia błonnika i płynów, stanowią istotny element zapobiegania i leczenia hemoroidów.
Jednak w wielu przypadkach, aby skutecznie leczyć tę chorobę, konieczne są inne metody, takie jak leczenie miejscowe, zabiegi małoinwazyjne, a nawet zabieg chirurgiczny.
7. Wniosek
Chociaż hemoroidy zewnętrzne nie zagrażają życiu, mogą poważnie utrudniać codzienne życie. Im szybciej zajmiemy się objawami, tym łatwiej i szybciej będzie można je leczyć.
Najlepszym podejściem jest połączenie odpowiedniego odżywiania, aktywności fizycznej i opieki medycznej, gdy jest to potrzebne. Nie zwlekaj z konsultacją ze specjalistą, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości - zdrowie zawsze jest na pierwszym miejscu.
ŹRÓDŁA:
1. Мedicinenet: Hemorrhoids (Piles): What are the symptoms of hemorrhoids? (25.05.2024)
2. Healthline: Causes of Hemorrhoids and Tips for Prevention (25.05.2024)
3. Mayo Clinic: Hemorrhoids: Symptoms (25.05.2024)
Produkty powiązane
Powiązane artykuły
